Ngũ vị tử dược liệu – công dụng và những lưu ý sử dụng

Ngũ vị tử dược liệu là một loại cây mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Có nhiều công dụng để điều trị bệnh lý theo bài thuốc Đông y. Tuy nhiên, tác dụng, cách dùng và những lưu ý khi sử dụng loại cây thuốc này thì không phải ai cũng nắm rõ. Hãy cùng Máy Đông Y VNK tìm hiểu công dụng loại cây thân thảo này chi tiết hơn nhé! 

Giới thiệu về loài cây ngũ vị tử dược liệu

Đây là một vị thuốc nam vô cùng thân thuộc và có nhiều tên gọi khác nhau như huyền cập, ngũ mai tử,…. Ngũ vị tử chính là quả của cây được phơi khô và dùng để làm dược liệu. Nó thuộc vào họ thân leo, chiều dài khoảng 5 đến 7 mét và sống lâu năm. 

Tác dụng của quả ngũ vị tử trong dược liệu

Tại Việt Nam, ngũ vị tử hiện tài mới chỉ được dùng như một vị thuốc đông y, còn nhiều nước trên thế giới đã sử dụng như vị thuốc tây y. 

Ngũ vị tử dược liệu trong y học cổ truyền

Bài thuốc đông y, ngũ vị tử là một phương thuốc có tác dụng để trị ho, ho khan, thở hổn hển. Ngoài ra còn có tác dụng để điều trị liệt dương, cường dương và cơ thể mệt mỏi. Theo đông y thì ngũ vị tử có vị chua , hơi mặn, tính ôn, không có độc, sau khi đi vào phế và thận sẽ giảm được nhiều triệu chứng. 

Ngũ vị tử trong y học hiện đại

Còn trong tây y, ngũ vị tử thường được dùng để bào chế thành loại thuốc kích thích cho hệ thống thần kinh trung ương, kể cả khi hoạt động trong trí óc bị lao lực, hoạt động chân tay quá cường độ cho phép, cơ thể mệt mỏi, tinh thần sa sút, buồn ngủ và uể oải.

Cách sử dụng chính xác ngũ vị tử dược liệu

Ngũ vị tử dược liệu đã được ứng dụng rất nhiều trong những bài thuốc dân gian để chữa nhiều bệnh lý, cụ thể như: 

Bài chế thuốc chữa bệnh từ ngũ vị tử

Ngũ vị tử có thể chữa trị những bệnh lý như sau: 

• Chữa cho những người ra nhiều mồ hôi trộm: sử dụng 125g bá tử nhân, 125g bán hạ khúc, 30 quả đại táo và hỗn hợp mẫu lệ cùng nhân sâm, bạch truật, ma hoàng cân cuối cùng là ngũ vị tự đều với 63g. Nấu chín nhừ đại táo và bỏ hạt để trộn chung với những thành phần trên cho da hỗn hợp bột. Nặn thành viên với kích thước như hạt ngô, mỗi ngày dùng 2 lần, mỗi lần từ 20 đến 30 viên. 
• Chữa chứng hoạt tinh và thận dương hư: Sắc đều hỗn hợp gồm tang phiêu tiêu 12g, 8g ngũ vị tử, 12g long cốt, 12g phụ tử. 
• Chữa chứng miệng khô và khát nước: Đảng sâm kết hợp cùng mạch động mỗi loại là 12g, 6g ngũ vị tử. 
• Bệnh viêm gan giai đoạn mạn tính: Ngũ vị tử sau khi rang khô thì tán nhuyễn đem uống cùng với nước sôi hay nước cơm, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần chỉ uống 3g.

Xem thêm >>

• Dạ giao đằng dược liệu và những bài thuốc trị bệnh hiệu quả
• Khởi nghiệp trồng cây dược liệu làm giàu cho nông dân

Chế biến ngũ vị tử dược liệu 

Những món ăn có thể chế biến từ ngũ vị tử mà bạn có thể tham khảo như sau: 

• Rượu nhân sâm kết hợp ngũ vị tử: Thường dùng cho những bệnh nhân bị suy nhược về thần kinh. Ngâm 500ml rượu cùng 10g nhân sâm, 30g ngũ vị tử và câu kỷ tử trong vòng 7 ngày. 
• Tim lợn hầm cùng ngũ vị tử: Dùng cho những bệnh nhân bị rối loạn thần kinh thực vật. Nguyên liệu bao gồm tim lợn rạch ra và rửa sạch, cho thêm 9g ngũ vị tử vào rồi sau đó khâu lại để đem hầm cách thủy.
• Ngũ vị tử cùng hồ đào tán: Gồm 100g ngũ vị tử, 250g hồ đào nhân. Ngũ vị tử cần ngâm nước khoảng 12 giờ qau đêm cho mềm rồi mới tách bỏ hạt, đem rang cùng với hồ đào tán rồi giã nhuyễn thành một hỗn hợp bột mịn.

Lưu ý quan trọng khi dùng ngũ vị tử dược liệu

Mặc dù có nhiều công dụng nhưng mọi người cần lưu ý những tiêu chí quan trọng như sau để bảo vệ an toàn sức khỏe cho mình. 

• Không dùng cho phụ nữ mang thai vì có thể làm sảy thai. 
• Không dùng cho những người bị động kinh vì nó sẽ làm kích thích thần kinh. 
• Không dùng cho bệnh nhân viêm loét dạ dày, trào ngược thực quản và dạ dày vì bài thuốc sẽ làm tăng tiết acid khiến bệnh tình nặng hơn. 
• Người đang trong quá trình sử dụng các loại thuốc như: thuốc chuyển hóa qua trung gian Cytochrom P450 2C9, Tacrolimus và Cytochrom P450 3A4 hay Wafarin.
• Bệnh nhân bị viêm phế quản mới chớm vì có thể gây sốt
• Những bệnh nhân đang phải điều trị bằng thuốc theo cả phương pháp đông y và tây y khác. 

Kết luận

Ngũ vị tử dược liệu là một cây thuốc mang đến nhiều công dụng cho những bài thuốc đông y. Nếu biết cách sử dụng thì sẽ chữa trị được rất nhiều bệnh lý an toàn mà không cần dùng đến kháng sinh. Tuy nhiên, Máy Đông Y VNK cũng đã đưa ra những lưu ý về đối tượng không thể sử dụng, bạn cần nắm rõ để tránh trường hợp xấu xảy ra.